กรีกสมัยโบราณ เป็นแหล่งอารยธรรม
และต้นกำเนิดของระบอบประชาธิปไตย มีนักคิด นักเขียน และนักปรัชญาหลายคน
โสคราติส เป็นผู้ที่มีชื่อเสียงที่สุดในฐานะนักปรัชญาที่สำคัญ
วันหนึ่ง
มีคนคุ้นเคยคนหนึ่งมาเยี่ยมโสคราตีสนักปรัชญาผู้ยิ่งใหญ่ผู้นี้และพูดว่า “ท่านทราบหรือไม่ว่าข้าพเจ้าเพิ่งได้ยินอะไรมาเกี่ยวกับสหายของท่านผู้หนึ่ง?”
“เดี๋ยวก่อน” โสคราตีสพูดสวนขึ้น “ก่อนที่ท่านจะบอกอะไรข้าพเจ้า
ข้าพเจ้าต้องการให้ท่านสอบผ่านการทดสอบเล็กๆน้อยๆอันหนึ่งก่อน การทดสอบนี้เรียกว่า
การกลั่นกรองสามชั้น”
“การกลั่นกรองสามชั้น?”
“ถูกต้อง”โสคราตีสพูดต่อ
“ก่อนที่ท่านจะบอกอะไรเกี่ยวกับเรื่องใดๆของสหายข้าพเจ้า
เป็นสิ่งดีที่จะใช้เวลาในการกลั่นกรองในสิ่งที่ท่านกำลังจะพูด
นั่นเป็นสาเหตุที่ข้าพเจ้าเรียกวิธีการทดสอบนี้ว่า การกลั่นกรองสามชั้น
การกลั่นกรองชั้นที่หนึ่งคือ ความจริง ท่านมั่นใจไหมว่าสิ่งที่ท่านกำลังจะบอกข้าพเจ้านี้เป็นความจริง?”
“ไม่” ชายผู้นั้นตอบ
“ข้าพเจ้าเพียงแต่ได้ยินมาอีกทีหนึ่งและ....”
“เอาละ” โสคราตีสพูด
“ท่านไม่ทราบว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องจริงหรือไม่
ต่อไปขอให้ท่านทำการทดสอบ การกลั่นกรองชั้นที่สองนั่นคือ ความดี สิ่งที่ท่านกำลังจะบอกข้าพเจ้าเกี่ยวกับสหายของข้าพเจ้าเป็นเรื่องดีใช่ไหม?
“ไม่
มันเป็นเรื่องตรงกันข้ามเลยทีเดียว”
“ดังนั้น” โสคราตีสกล่าว
“ท่านต้องการจะบอกข้าพเจ้าในบางเรื่องที่ไม่ดีเกี่ยวกับสหายคนนี้
แต่ท่านก็ไม่แน่ใจว่าเป็นเรื่องจริงหรือไม่ ท่านยังจะต้องสอบผ่านการทดสอบต่อไป
เพราะยังมีเหลืออีกหนึ่งการทดสอบคือ ประโยชน์
สิ่งที่ท่านจะบอกข้าพเจ้าเกี่ยวกับสหายของข้าพเจ้าผู้นี้
เป็นเรื่องที่เป็นประโยชน์ต่อข้าพเจ้าใช่ไหม?”
“ไม่เป็นอย่างแน่นอน”
“ดังนั้น” โสคราตีสสรุป
“ถ้าหากสิ่งที่ท่านต้องการบอกข้าพเจ้า ท่านไม่แน่ใจว่าเป็นเรื่องจริงหรือไม่
หรือมันไม่ได้เป็นเรื่องที่ดี หรือไม่ได้เป็นประโยชน์แล้วไซร้
เช่นนั้นท่านจะบอกข้าพเจ้าไปทำไม?”
